Ik was altijd pessimistisch gestemd als mij deze vraag werd voorgelegd. Dat is toch vooral een proces van aan de haren omhoogtrekken? En hooguit weggelegd voor zo’n 15 procent van het medewerkersbestand?
Maar er gloort hoop.
Toch eerst nog even terug naar senioriteit. Wat is dat ook alweer? Senioriteit is de laatste fase van je leercurve die eindigt in wijsheid, nieuwsgierigheid en kennisdeling. Hoe tegenstrijdig dit ook lijkt, maar op het einde van ‘s mens leercurve zoekt men niet de geraniums op, maar zorgt ervoor dat de organisatie blijft voorzien van frisse nieuwe ideeën op zijn of haar vakgebied.
Senioren houden plezier in leren!
Maar dan de vraag: kun je senioriteit stimuleren? Standaard gaf ik dan het voorbeeld van 10 medewerkers die samen op een cursus gaan om kennis op te doen voor een functie op seniorniveau, en alle 10 slagen, maar dat later blijkt dat maar vijf die kennis ook echt kunnen toepassen. Echter, op het waarom van deze opvallende constatering moest ik altijd het antwoord schuldig blijven.
Tot nu dan.
“We durven geen fouten meer te maken”, geeft wetenschapsjournalist Mark Mieras in een interview aan als hem naar de oorzaak wordt gevraagd waarom mensen stoppen met leren.
“In het streven naar efficiency zijn wij zo doorgeschoten in de regeltjes, dat we ons ongemakkelijk zijn gaan voelen in nieuwe, onverwachte situaties. En dat is ronduit killing voor onze creativiteit!”
Mieras staaft zijn uitspraken met de resultaten van hersenonderzoek. Onbekende situaties stimuleren leercentra in de hersenen. Zonder die prikkels neemt de vitaliteit af en gaan we angstig reageren als zich uitzonderingen voordoen.
Door efficiency neemt de effectiviteit in organisaties af, is de stelling van Mark Mieras. We hebben alles zo in regels verpakt dat er niets meer te ontdekken valt. Sterker: dat het ons verboden wordt!
En daar kunnen we wat aan doen.
“Het is de mindset die veranderen moet om vitaal te blijven”, zegt Mieras beslist. “Een mindset die zegt: ‘Ik weet het antwoord nu nog niet, maar dat mag. Daar is niets mis mee. Maar ik ben wel enorm nieuwsgierig naar de oplossing. Dan komt die oplossing vanzelf.’”
Maar wellicht is een nog fundamenteler aanpak wenselijk: geef medewerkers hun vrijheid terug.
Minder regels voor kwaliteit en veiligheid, minder procedures over hoe het werk moet worden uitgevoerd. Meer autonomie die durf, alertheid en ontdekkend vermogen stimuleren. Dan komt die senioriteit vanzelf.
Niet omdat het kan, maar omdat het moet. Of moet ik dat nu juist omdraaien?
Werk ze, Rolf Baarda